Een van de reden waarom ik deze serie schrijf is dat ik wil onderzoeken wat de oudste goudsmeden deden. Voor mijn post over het prachtige sieraad uit Mesopotamië ben ik jammer genoeg geen afbeelding tegengekomen van een werkende goudsmid.
In Egypte daarentegen is er van alles te vinden.
Het oudste wat ik gevonden heb, is een reliëf. De tombe is van de 6e Dynastie (2500 v.Chr.) toen Pharao Teti regeerde. In kamer A3 op de west muur vind je een reliëf met goudsmeden aan het werk. Op de bovenste regel zie je hoe ze het metaal smelten en vervolgens uitgieten in een vorm. De 2e regel laat de vervaardiging van colliers en borstschilden zien.
De 2e afbeelding is in Luxor (Thebes) in de tombe van Nebamun & Ipuky uit de 18de Dynastie (1390-1350 v.Chr.). Je vindt er een kleurige scene van goudsmeden aan het werk. Het schilderij wat je hier ziet is van N. de Gares Davies die het in 1921 gemaakt heeft.
Later na is de muurtekening nog verder beschadigd door grafrovers. Gelukkig dat dit schilderij bestaat.
Beide lezen alsof het striptekeningen zijn. Het begint met het wegen van het goud waarna de verschillende stappen in het maken van sieraden verbeeld worden. Je moet niet vergeten dat de ambachtsmensen in deze tijd alleen maar bronzen gereedschappen hadden!
Een van de typische Egyptisch vaardigheden van de goudsmid was het bewerken van harde steen, zoals Carneool of Lapis Lazuli, tot kleine stukjes om in te leggen in goud. Zij wisten ook al hoe ze glas konden maken en gebruikten dat vaak als vervanging als stenen. Glas stond in hoog aanzien en was gelijk gesteld met steen.
Je kunt dit goed zien aan deze ringen uit de 18de Dynasty (1400-1200 v.Chr., Art Walters museum). Het zijn 2 gouden ringen met een patroon van gesymboliseerde bloemen.
De ring rechts met de rode Carneool en donkerblauwe Lapis Lazuli heeft zelfs kleine gouden bloemknopjes. In de linkse ring met de delicate bolletjesrand (granulatie) wordt licht en donkerblauw glas gebruikt. Het witte is ook glas met kleine paarse puntjes erin. Beide zijn gemaakt in de typisch Egyptische inleg stijl, ook wel cloisonné genoemd.
The Walters noemt ze Lotus ringen maar de eigenlijke bloem waar de goudsmid zich door heeft laten inspireren is de Blue Egyptian Water Lily.
Deze lelie staat erom bekend dat ze elke morgen haar bloemknop opent, daarbij laat ze tegen de achtergrond van de blauwe bloemblaadjes haar intense gouden hart zien. Een imitatie van de zon tegen de blauwe hemel terwijl ze een zoet parfum afgeeft. In de avond sluit de bloemknop weer om de volgende morgen het ritueel te herhalen. Door dit patroon, dat herinnert aan het opgaan en ondergaan van de zon, was de religieuze betekenis belangrijk.
Voor de Egyptenaren was het een symbool van heropstanding, wedergeboorte en verbonden aan hun zonnegod Ra.
Tot op de dag van vandaag is het de nationale bloem van Egypte. Als je de oude kunst van de Egyptenaren bekijkt dan zie je veel gestileerde lelies, zoals de schets rechts die ik gemaakt heb.
Egyptische kunstenaars stonden bekend om hun nauwgezette afbeelding van de natuur terwijl ze op hetzelfde moment magische en spirituele tekenen gebruikte. Ik vraag me af of de oude volkeren eigenlijk wel een onderscheid maakten tussen sieraad en amulet?
Er zijn zoveel symbolische waarden die we tegenwoordig niet altijd begrijpen. Gelukkig kunnen we wel de schoonheid waarderen die ze hebben achtergelaten.
Meer historische sieraden blogs op Edelsmid met Groene Vingers.